Lissabon kat Airbnb panden om in sociale huurhuizen

Massatoerisme veroorzaakte in Lissabon een wildgroei aan Airbnb-verhuur. Nu de toeristen wegblijven, wil de stad woningen teruggeven aan de inwoners. De shortstayhosts aarzelen.

De gemeente Lissabon is met maatregelen gekomen om Airbnb-appartementen om te zetten in betaalbare huurwoningen. De stad hoopt dat eigenaren van shortstayappartementen zullen toehappen, omdat hun inkomsten grotendeels zijn weggevallen door de coronapandemie. Dit ‘programma voor toegankelijke verhuur’ of PAA (Programa de Arrendamento Acessível) houdt in dat de gemeente shortstayverhuurders – die veelal opereren via Airbnb – drie jaar huur vooruitbetaalt, waarna de desbetreffende woningen tegen een lagere huur worden onderverhuurd aan plaatselijke woningzoekenden. De eigenaar kan zo aan een appartement met vier slaapkamers in het centrum €1000 per maand verdienen, of meer bij een gemeubileerd appartement, belastingvrij.

Tot nu toe is de belangstelling voor het PAA gering; kennelijk hoopten de meeste shortstayverhuurders dat de reserveringen in de zomer weer zouden aantrekken. Nu dat nog niet is gebeurd, overwegen sommige verhuurders toch mee te doen. Burgemeester Fernando Medina hoopt met het PAA duizend nieuwe huurwoningen voor inwoners in het centrum te realiseren. ‘De regering heeft zich bereid verklaard dat aantal te verdubbelen als er genoeg belangstelling is van shortstayverhuurders’, zegt Medina. Tot nu toe zijn 177 verhuurders toegelaten tot het PAA.

Overtoerisme

Sinds 2016 komen er meer toeristen naar Portugal dan er inwoners zijn (in 2019 waren er 16,3 miljoen toeristen op 10,3 miljoen inwoners). Er staan nu in Lissabon ongeveer 25.000 appartementen aangemeld als shortstayverhuur, ongeveer 8% van de totale woningvoorraad. In sommige historische buurten gaat het echter om maar liefst 20% van de woningen. Daarom besloot de gemeenteraad in 2019 om in bepaalde wijken geen verhuurvergunningen meer te verlenen.

De coronacrisis heeft hard toegeslagen. Volgens het Portugese nationaal instituut voor statistiek trok het land in mei slechts 150.000 toeristen, 95% minder dan in 2019. De inkomsten uit toeristische accommodaties daalden met 97%, tot 11 miljoen. Het aantal shortstayreserveringen daalde in het tweede kwartaal tot nog geen 10% van het aantal in dezelfde periode in 2019. Voor de komende negentig dagen is het aantal via Airbnb geboekte nachten met 17,8% gestegen. Dat kan duiden op een voorzichtig herstel, maar het ligt nog steeds 60% lager dan vorig jaar.

Ook de woningmarkt lijkt iets af te koelen. In het tweede kwartaal van dit jaar daalden de huren in Lissabon met 6,9% ten opzichte van het eerste kwartaal, aldus taxateur Confidencial Imobiliario. Dat is de sterkste daling sinds 2010, toen het bedrijf gegevens begon te verzamelen. De huizenprijzen zullen dit jaar met 2,5% dalen, verwacht S&P Global Ratings. Carla Costa Reis, eigenaresse van Turisma, een bedrijf voor shortstayverhuur in Lissabon, verwacht dat veel shortstayverhuurders niet mee zullen doen aan het PAA, omdat ze de gemeente niet vertrouwen. Aan de hoogte van de huur die de gemeente biedt, ligt het volgens haar niet. ‘Als je het belastingvoordeel meerekent, kan het voor verhuurders met financiële problemen best interessant zijn. Het fundamentele probleem is het wantrouwen. Er is in Lissabon nog nooit een serieuze maatregel genomen om het huisvestigingsprobleem aan te pakken, zonder dat werd geprobeerd de shortstayverhuur dwars te zitten door die in bepaalde gebieden te beperken, of door extra belasting te heffen.

Bron: Financieel Dagblad

Foto: Portugal vakantie.info