Het succesverhaal van 50 jaar Europa-Park

Vandaag gaat het nieuwe zomerseizoen van Europa-Park van start. Het Europa-Park Resort viert dan de 50ste verjaardag en kan met trots terugkijken op een uiterst succesvolle geschiedenis

Het park opende zijn deuren in de zomer van 1975 en ontving dat seizoen 250.000 gasten, vandaag de dag is het familiebedrijf één van de meest geliefde toeristische bestemmingen in Duitsland. In de 50 jaar van zijn bestaan heeft Europa-Park ongeveer 150 miljoen gasten verwelkomd en is nu het verreweg grootste attractiepark bij onze oosterburen en het best bezochte attractiepark met een seizoensopenstelling ter wereld. Meer dan 100 attracties en internationale shows staan garant voor plezier en vermaak voor het hele gezin op een oppervlakte van 95 hectare.

Daarnaast is Waterwereld Rulantica zeker een bezoek waard. Bezoekers kunnen daar, zowel binnen als buiten, genieten van puur waterplezier in diverse waterattracties. Europa-Park is al lang niet alleen een klassiek attractiepark, het is ook een gerenommeerde conferentielocatie en een perfecte locatie voor evenementen en televisieproducties. Dankzij Duitslands grootste hotelresort met talrijke restaurants is het ook een populaire korte vakantiebestemming voor gasten uit de hele wereld.

Van visie naar realiteit: het ontstaan van Europa-Park

Tijdens een reis door de VS in 1972 komen Franz Mack en zijn zoon Roland op het idee om hun eigen attractiepark te openen met een aanbod voor alle leeftijden. Het park moet ook dienen als showroom voor de attracties die door Mack Rides in Waldkirch werden gemaakt, de potentiële klanten kunnen dan zien hoe deze in de praktijk werken. Terug in Duitsland wordt de eerste taak het zoeken naar een geschikte locatie. De realisatie van dit project neemt uiteindelijk drie jaar in beslag. Hoewel Duitse parken in deze tijd over het algemeen een regionale focus hadden, kijkt de familie Mack vanaf het begin over de grenzen heen. De huidige locatie Rust staat niet vanaf het begin op de agenda. In Breisach, een stad direct aan de Duits-Franse grens én meer dan 4000 jaar oud, ligt een locatie rond het Europameer, die in eerste instantie ideaal lijkt voor de plannen.

Hoewel de voorbereidingen vergevorderd zijn en er al vergunningen zijn afgegeven, strandt het project uiteindelijk door een bezwaar van de Dienst Waterwegen en Scheepvaart, die zijn eigen plannen heeft voor de locatie. Wat wel overblijft van dit project is de naam van het park: Europa-Park. Breisach was namelijk de eerste Europese stad die in 1950 een proefstemming hield over de vorming van een Europese federale staat op initiatief van de “Europa-Union Deutschland” en die zich sindsdien heeft ingezet voor de Europese gedachte.

Bij de verdere zoektocht naar een locatie gaat de aandacht nu uit naar een locatie direct aan de snelweg Karlsruhe/Basel in de buurt van Neuenburg. Ook hier wordt meteen begonnen met de planning, maar komt er bezwaar vanuit de overheid: de snelwegautoriteit van Stuttgart eiste de verbreding van een snelwegonderdoorgang, wat aanzienlijke kosten en inspanningen met zich mee zou brengen.

Maar wie dacht dat het project stil zou komen te liggen door deze tegenslagen kreeg al snel ongelijk. In Rust, ook niet ver van de snelweg Karlsruhe/Basel, vindt men uiteindelijk een locatie rond een eeuwenoud kasteelpark dat eigendom is van de gemeente. Het vissersdorp Rust, dat destijds minder dan 3.000 inwoners telde, steunt het attractieparkproject vanaf het begin. Met name de toenmalige burgemeester Erich Spoth, inmiddels overleden en ereburger van het park, steunt de plannen actief en stelt het gebied, met het kasteel aan de oever van de Alte Elz, beschikbaar. Een naburig sprookjespark wordt ook aangekocht, wat het totale gebied op 16 hectare brengt. Na lange onderhandelingen met autoriteiten en instanties kan de bouw eindelijk beginnen. Europa-Park opent zijn poorten voor het eerst in 1975.

1975 – 1985: Oprichtingsjaren, groei ondanks de aanvankelijke weerstand

De ontwikkeling van Europa-Park leest als een geschiedenisboek. In de 18e eeuw zijn de werkplaatsen in Waldkirch al beroemd om hun vaardigheden op het gebied van wagenbouw. In 1870 maake het bedrijf de sprong naar de kermis- en draaimolenbouw. Al in 1915 is het bedrijf Mack Rides “hofleverancier” van Circus Krone, waarna in 1921 de bouw van de eerste (houten) achtbaan volgt. Vanaf 1930 specialiseert het familiebedrijf zich in kermiswagens, draaimolens, spooktreinen en achtbanen. In 1951 bouwt Mack de eerste houten bobsleebaan en slechts een jaar later waagt het bedrijf de oversteek naar de VS. Onder Franz Mack wordt het bedrijf een wereldwijde onderneming. De succesvolle opkomst van het bedrijf is gebaseerd op innovatieve attractieconcepten en de toetreding tot de attractieparkindustrie. Dit laatste gebeurt in 1975 met de oprichting van Europa-Park in Rust, dat onder andere een “showroom” moet worden voor de producten van het eigen bedrijf. Onder leiding van Franz Mack en zijn zonen Roland en later Jürgen ontstaat een ideale combinatie van parkfaciliteiten, entertainment, cultuur en de sensatie van de attracties – bijna allemaal gebouwd door het moederbedrijf Mack in Waldkirch.

Maar niet iedereen gelooft in het succes; de aanvankelijke scepsis is groot. De koppen “De faillissementsgier zweeft boven Rust” of “Wat zal er gebeuren met de vrijetijdsruïne in het Badense vissersdorp” behoren tot de eerste, niet bepaald enthousiaste persreacties op het idee van de familie Mack om een attractiepark te bouwen in Rust. De bezoekersaantallen geven de ondernemers echter gelijk: 250.000 bezoekers in 1975, 700.000 een jaar later en de eerste miljoen bezoekers in 1978. Een beslissende stap wordt gezet in 1982 met de opening van het Italiaanse themagebied en de realisatie van het Europese themaconcept met decorontwerper en filmarchitect Ulrich Damrau.

1985 – 1996: Europese thematisering, marktleider, eerste prijs

Het Europese themaconcept wordt consequent voortgezet met veel aandacht voor detail: Holland (1984), Engeland (1988), Frankrijk (1989), Scandinavië (1992), Spanje (1994) en de Duitse Allee (1996) worden gecreëerd. Het concept bewijst ook visionair te zijn tegen de achtergrond van de parallelle politieke inrichting van Europa. Het Schengenakkoord, dat in 1985 wordt ondertekend, opent in de daaropvolgende tien jaar de grenzen tussen de lidstaten.

De hoge kwaliteitsnormen van de gebroeders Mack werpen hun vruchten af. Of het nu gaat om eten en drinken, attracties, parkgroen of shows: er wordt altijd aandacht besteed aan de hoogste kwaliteitseisen. Al in 1990 geeft Stiftung Warentest Europa-Park de beoordeling “zeer goed”, het enige Duitse attractiepark dat deze kwalificatie krijgt. In 1991 bezoeken twee miljoen mensen het park en het oordeel van Stiftung Warentest in 1996 komt opnieuw tot een duidelijke conclusie: “Europa-Park in Rust biedt het breedste en kwalitatief beste aanbod aan attracties voor een redelijke prijs, vooral in vergelijking met Disneyland Parijs.” En toerisme-expert Prof. Dr. Horst W. Opaschowski uit Hamburg gaat nog een stap verder als hij zichzelf in het gastenboek van Europa-Park met de volgende woorden vereeuwigt: “ Leef je leven – dat is de prognose voor de toekomst. De toekomst is hier in Rust allang begonnen.”

In 1995 begint een nieuw tijdperk met de opening van hotel “El Andaluz”, het eerste hotel bij een Duits attractiepark. De toegenomen verblijfsduur – als gevolg van een steeds groter aanbod aan parkattracties – verhoogt de druk op de overnachtingsmogelijkheden. Het hotel is in het eerste jaar al voor 87% volgeboekt. In 1999 volgt de bouw van hotel “Castillo Alcazar” en de vraag is enorm: de totale hotelbezetting in 2000 is 97,7%. Het park vestigt een nieuw record met drie miljoen bezoekers. Eind november 2001 opent Europa-Park als eerste attractiepark in Duitsland zijn deuren voor een winterseizoen. 180.000 gasten bezoeken het park tijdens de zes weken van opening. Met het groeiende succes als toeristische trekpleister opent het park in het voorjaar van 2002 na tientallen jaren strijd zijn eigen afrit van de snelweg A5. In 2002 wordt MackMedia opgericht als onderdeel van de Mack International Group. Managing partner Michael Mack wil met het bedrijf nieuwe entertainmentbelevenissen creëren en deze toegankelijker maken buiten het park. MackMedia moet de wereld van Europa-Park naar een digitale toekomst leiden.

De bouw van een derde 4-sterren themahotel is een kwestie van tijd. In 2004 opent het 4-sterren superior themahotel “Colosseo” zijn deuren. Het is met 1.450 bedden in Italiaans-Romeinse stijl het grootste hotel van Zuid-Baden. In het allereerste jaar heeft “Colosseo”, dat het hele jaar door geopend is, een fantastische bezettingsgraad van 95%. Het vierde themahotel “Santa Isabel” volgt in 2007, ook een 4-sterren superior themahotel gebouwd in de stijl van een Portugees klooster. Tot slot opent in de zomer van 2012 het vijfde themahotel “Bell Rock” haar deuren, dit 4-sterren superior themahotel is ontworpen in de stijl van New England, bezoekers treden hier in de voetsporen van de Pilgrim Fathers en de ontdekkingsreizigers die ooit de Atlantische Oceaan overstaken op hun avontuurlijke ontdekkingstocht naar de Nieuwe Wereld. Samen met de hotels “El Andaluz”, “Castillo Alcazar”, “Colosseo” en “Santa Isabel” maakt “Bell Rock” deel uit van het grootste hotelresort in Duitsland. Dankzij de toegenomen hotelcapaciteit stijgt het aantal tweedaagse bezoekers voortdurend en breidt het herkomstgebied van de gasten zich uit. Als gevolg hiervan worden er talrijke overnachtingen geboekt in de Europa-Park-hotels en stijgt ook het verblijf in de toeristische regio van het Zwarte Woud.

In 2005 wordt Franz Mack geëerd met een zeer speciale prijs. Als één van de “pioniers van het internationale succes van attractieparken” wordt de hoogste baas van de Mack Group opgenomen in de “Hall of Fame” in Atlanta. De prijs wordt aan Franz Mack uitgereikt door Clark Robinson, voorzitter van de International Association of Amusement Parks and Attractions (IAAPA), op ’s werelds grootste vakbeurs voor attractieparken.

Het aantal zakelijke klanten groeit met het grotere aanbod aan evenement- en conferentieruimten. Meer dan 1.300 evenementen worden nu jaarlijks georganiseerd door de afdeling Confertainment, die in 1998 wordt opgericht. Tegelijkertijd wint Europa-Park aan belang als mediacentrum: vandaag de dag is het een populaire productielocatie voor onder andere BR, Sat.1, SWR, ProSieben en ZDF. Elk jaar worden er ongeveer 200 tv-programma’s in het park opgenomen.

In 2009 breidt het Europa-Park Resort uit met 15 hectare. Het nieuw gecreëerde IJslandse themagebied met de gigantische “blue fire Megacoaster” beslaat een oppervlakte van twee hectare. Deze achtbaan heeft de hoogste looping-katapultcoaster van Europa. In 2012 breidt Europa-Park zijn gebied uit met nog eens vijf hectare: het vijfde themahotel “Bell Rock” met een moderne fitnessclub én de spectaculaire houten achtbaan “WODAN – Timburcoaster” worden gebouwd. Met de eerste houten achtbaan treedt Europa-Park in de voetsporen van het moederbedrijf Mack Rides in Waldkirch, dat eerder dit soort attracties produceerde. Nog geen 100 jaar na de eerste houten achtbaan in 1921 is “WODAN – Timburcoaster” opgenomen in het attractiepark.

In november 2011 benoemt de mondiale organisatie voor de attractie-industrie (IAAPA) Roland Mack als eerste Duitser tot president. Samen met zijn medebestuursleden zet hij zich vooral in voor de strategische ontwikkeling van de industrie, de internationale uitwisseling van ervaringen en de verdere harmonisatie van veiligheidsnormen.

Een ander hoogtepunt: slechts twee jaar na de opening wordt in 2014 het fine dining restaurant “Ammolite – The Lighthouse Restaurant” bekroond met twee Michelin-sterren. Het restaurant maakt deel uit van het 4-sterren superior hotel “Bell Rock”. Peter Hagen-Wiest en zijn team slagen er al 10 keer in deze bekroning te bevestigen. In november 2018 kent de invloedrijke gastronomiegids Gault&Millau het fine dining restaurant opnieuw 17 van de te behalen 20 punten toe. Tot op heden is Europa- Park het enige attractiepark ter wereld met een tweesterrenrestaurant!

Sinds het seizoen 2014 neemt Europa-Park zijn bezoekers ook mee naar een microkosmos van superlatieven! In de familieachtbaan “ARTHUR” wordt de natuur één groot avontuur. De gigantische realisatie van de gedetailleerde decors uit de succesvolle filmtrilogie “Arthur en de Minimoys” van sterregisseur Luc Besson toont de geheime wereld van deze kleine wezentjes.

De 40e verjaardag van het park in 2015 wordt gevierd met tal van nieuwigheden en verrassingen. Eén daarvan is de wereldpremière van “Alpenexpress Coastiality”, die in september 2015 door MackMedia wordt gepresenteerd. Met behulp van een virtual reality-bril beleven passagiers een uniek avontuur in het Oostenrijkse themagebied.

Met de opening van het nieuwe themagebied “Ierland – Kinderwereld” staat het seizoen 2016 helemaal in het teken van families. Bezoekers van alle leeftijden kunnen dankzij de thematisering en het gedetailleerde ontwerp Ierland van zijn mooiste kant ontdekken.
In juli ontvangt Roland Mack de Duitse Gründerpreis voor zijn levenswerk – de belangrijkste onderscheiding voor uitmuntende ondernemers in Duitsland. Ook de IAAPA eert de oprichter en eigenaar van Europa-Park en overhandigt hem de hoogste onderscheiding van de wereldwijde attractiepark-overkoepeling: in november wordt Roland Mack opgenomen in de “Hall of Fame”, waarin vooraanstaande personen uit de industrie, zoals Walt Disney, ook zijn opgenomen.
Met een oppervlakte van ongeveer 3.000 vierkante meter maakt de “Europa-Park Arena” sinds 2017 evenementen van ongekende dimensies mogelijk. Tot 5.000 gasten kunnen hier unieke momenten beleven. In juni wordt ook “Voletarium” geopend. Dit grootste “flying theater” van Europa neemt je mee naar de mooiste en meest fascinerende plekken op ons continent. In twee theaters met wel 140 bewegende zitplaatsen vliegen bezoekers  spectaculair door de gigantische ruimte. MackMedia presenteert ook “Happy Family”, zijn eerste lange speelfilm. In augustus brengt de film met succes de avonturen van de familie Wünschmann naar bioscoopschermen in heel Duitsland en later in meer dan 60 andere landen wereldwijd.
In 2018 wijdt Duitslands grootste attractiepark zich volledig aan buurland Frankrijk: na een uitgebreide modernisering staat de bezoekers van Europa-Park een vernieuwd gebied met een Frans thema te wachten. Met een frisse look, nieuwe attracties en horecamogelijkheden is de Grande Nation het hoogtepunt. In het midden staat de iconische zilveren bol met een wereldprimeur: binnenin kunnen bezoekers kiezen tussen klassiek achtbaanplezier in het donker in de spannende “Eurosat – CanCan Coaster” of een innovatieve virtual reality-beleving in “Eurosat Coastiality”.
In 2019 wordt het Scandinavische themagebied, inclusief horeca en winkels, heropend. In mei verwelkomt het zesde themahotel “Krønasår” zijn eerste bezoekers, het vormt een essentieel onderdeel van de uitbreiding van het resort. Het 4-sterren superior hotel,  in de stijl van een natuurhistorisch museum, is ontworpen door Ann-Kathrin Mack en biedt plaats aan maximaal 1.300 overnachtingsgasten.
2019 – 2024: Rulantica, Restaurant van de Toekomst, Multi Launch Coaster
Na 26 maanden bouwen opent Europa-Park in november 2019 een waterpark; Waterwereld Rulantica. Op een oppervlakte van 32.600 vierkante meter kan jong en oud zich vermaken in 14 themagebieden met 53 unieke waterattracties voor het hele gezin. De bezoekers worden verrast door een unieke mix van Scandinavische landschappen, mystieke sferen en fantasierijke elementen.

Minder dan een jaar na de opening, in oktober 2020, volgt er weer een nieuw hoogtepunt. Een exclusieve ontspannings- en saunaruimte met de naam “Hyggedal” wordt gerealiseerd op een totale oppervlakte van 1.000 vierkante meter.
 

 
In juli 2020 keren, na lang wachten, de attractie “Piraten in Batavia” en restaurant “Bamboe Baai” na een bouwtijd van slechts 24 maanden terug in het Hollandse themagebied. Meer dan 30 jaar lang was deze liefdevol ontworpen familieattractie, met zijn vele details, één van de bezoekersmagneten van Europa-Park. Aanleiding voor de verbouwing was een brand in mei 2018. Vanwege de vele onvergetelijke herinneringen was er een grote wens om “Piraten in Batavia” zo snel mogelijk weer tot leven te brengen.
 

 
In 2020 presenteren MackNeXT en VR Coaster de eerste wereldwijde VR-experience in zijn soort, YULLBE. In de “Full Body Tracking Free Roaming VR Experience” kunnen gasten zich vrij bewegen en zichzelf én hun maximaal zeven medespelers volledig waarnemen in een virtuele ruimte. Een jaar later wordt YULLBE bekroond met de felbegeerde Brass Ring Award in de categorie “Best New Product: Virtual Reality”.
 

 
VEEJOY is een andere magische nieuwe wereld, dit brengt de magie van Duitslands grootste attractiepark en Waterwereld Rulantica bij de Europa-Park-liefhebbers thuis. Het nieuwe streamingplatform combineert een grote verscheidenheid aan mediacontent op één site.
 

 
In juni 2021 wordt het buitengedeelte van Rulantica uitgebreid met “Svalgurok”, een gebied met tien glijbanen en meer dan 100 verschillende speelmogelijkheden.
 

 
In november 2022 opent de familie Mack het “Restaurant van de Toekomst”. Eatrenalin is een futuristisch gastronomisch belevingsconcept, gelegen naast het 4-sterren superior hotel “Krønasår”, het concept trekt internationale aandacht. Zodra de experience begint, word je ondergedompeld in verschillende werelden – mogelijk gemaakt door een indrukwekkend samenspel van multimedia, gastronomische topprestaties en een gepatenteerde nieuwe ontwikkeling; de Floating Chair van MACK Rides.
 

 
In het seizoen 2022 bereikt het grootste themapark van Duitsland voor het eerst in zijn bijna 50-jarige geschiedenis een bezoekersaantal van zes miljoen en breidt daarmee zijn marktleiderschap aanzienlijk uit.
 

 
Waterwereld Rulantica krijgt in februari 2023 nog een uitbreiding; het gebied “Nordiskturn” met de “Vikingløp”-raceglijbaan. Acht buisglijbanen vormen het hoogtepunt van de 30 meter hoge toren, met de hoofden vooruit glijden bezoekers op matjes naar beneden.  Meer dan 400 ligstoelen en zitjes in “Nordiskturn” staan voor de gasten klaar, voor de nodige ontspanning na dit spektakel.
 

 
Europa-Park vervolgt zijn intensieve bouwactiviteiten in 2024. Meer dan 700 vakmensen werken buiten het seizoen aan meer dan 40 bouwprojecten. Hiertoe behoort de Stryker-achtbaan “Voltron Nevera powered by Rimac”, waarnaar de hele branche uitkijkt en die een plaats krijgt in het nieuwe themagebied Kroatië. De 14e achtbaan biedt zeven inversies op 1.385 meter, 2,2 seconden gewichtloosheid in één keer en is wereldrecordhouder met de steilste lancering van 105°.
 

 
Met de “Alpenexpress Enzian” en de “Tiroler Wildwaterbaan” keren in 2024 twee traditionele klassiekers in nieuwe pracht terug.  Deze attracties in het Oostenrijkse themagebied werden in 2023 na een brand gesloten en zijn in zeer korte tijd weer opgebouwd.
 

 
2025: 50 jaar, Silver Lake City, de volgende generatie
 

 
Europa-Park bestaat in 2025 50 jaar. De nieuwe interactieve 3D-attractie “GRAND PRIX EDventure” biedt supersnelle pret op een nieuw niveau. Precies op tijd voor het jubileum veroveren de populaire mascottes Ed en Edda vanaf 24 juli het witte doek in “GRAND PRIX OF EUROPE”. Onder het motto “Europa.Samen.Beleven.” staat in Duitslands grootste attractiepark tijdens verschillende themafeesten de Europese gedachte centraal.
 

 
In Silver Lake City kunnen gasten overnachten in Tipi Town, daar zijn onder andere 36 nieuwe westernhuisjes voor vier tot zes personen. Daarnaast zijn er kampeermogelijkheden, plekken voor eigen caravan en comfortplaatsen.
Het western buffetrestaurant “Diner Station” en de “Wild Horse Bar” worden in de komende zomer geopend.
 

 
Tijdens het seizoen 2025 zorgen 5.250 medewerkers – waaronder meer dan 220 stagiairs en studenten – zowel voor als achter de schermen van Europa-Park voor een soepele gang van zaken; zij krijgen allemaal een gekwalificeerde opleiding en bijscholing aan de eigen Europa-Park Academy. Daarnaast zorgt het grootste attractiepark van Duitsland voor meer dan 10.000 indirecte banen. Daarmee is het bedrijf één van de grootste werkgevers in de regio en één van de sterkste economische motoren in het zuiden van Baden.
 

 
De eigenaarsfamilie van Europa-Park heeft ambitieuze plannen voor de komende jaren: naast het optimaliseren van de bestaande faciliteiten betekent dit vooral continue groei, het ontwerpen van nieuwe attracties en themagebieden en het uitbreiden van  Waterwereld Rulantica.
 

 
De volgende generatie Mack neemt ook een grote verantwoordelijkheid op zich: Michael en Thomas Mack maken sinds 2016 samen met hun vader Roland Mack en hun oom Jürgen Mack deel uit van het managementteam van Europa-Park. Ook Ann-Kathrin maakt sinds maart 2025 deel uit van dit team. Als managing partners leiden zij verschillende bedrijfsonderdelen. Sinds 2023 is Frederik Mack, zoon van Jürgen Mack, directeur Human Resources in de bedrijvengroep.
 

 
Attractie-industrie voor morgen, vandaag bedacht, ontwikkeld en gerealiseerd door Mack – een concept dat ook van toepassing is op de toekomst. Tevreden gasten zijn één van de belangrijkste succesfactoren. Daarom blijft Europa-Park zich consequent richten op kwaliteit en innovatie. “Onze gasten verdienen alleen het allerbeste, en dat is precies wat ze van ons krijgen,” zegt Roland Mack, eigenaar van Europa-Park. Op 15 april 2023 ontving de succesvolle ondernemer uit Baden de internationaal erkende “Buzz Price Award” voor zijn uitstekende ondernemersprestaties en grote inzet voor de branche.
 

 

 

 
De cijfers op een rijtje:
 

 
                                                      1975                     2025
 

 
Oppervlakte in hectare                  16                         95
 

 
Attracties                                       15                         meer dan 100
 

 
Shows                                           1 poppenkast        23 u entertainment p.dag 
 

 
Bezoekers                                     250.000                meer dan 6 miljoen (2024)
 

 
Medewerkers                                50                          5.250
 

 
Toegangsprijzen                            5,00 DM                73,00 Euro
 

 
Hotels / bedden                             0 / 0                       6 / 5.800
 

 
Caravanplaatsen                           0                            219
 

 
Horecagelegenheden                    5                            meer dan 90
 
 

 
Meer weten over Europa-Park?
 

 
Kijk op www.europapark.de/nl. Daar vind je uitgebreide informatie over alles wat je in 2025 kunt zien, doen en beleven in het Europa-Park Resort.

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief.

Meld je aan om elke maand geweldige
inhoud in je inbox te ontvangen.

We spammen niet!
Lees ons privacybeleid voor meer info.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *