Sterk verzadigde markt

Jan W. Olthof Uitgever

De markt van vakantieparken kent in 2017 een lichte groei van de vraag tussen de 1 en 2%. Deze groei komt vooral door het stijgend aantal buitenlandse toeristen dat Nederland aandoet. Vakantieparken aan de kust en nabij Amsterdam profiteren van deze instroom van vooral Duitsers, Belgen en Britten. De Nederlandse consument blijft echter kritisch op uitgaven aan vakanties en is gevoelig voor kortingsacties en de nieuwste trends. De concurrentie neemt verder toe, onder meer van buiten de branche: steeds meer B&B’s op het platteland, boerderijen met kampeeraanbod, pretparken met logies en aanbieders van goedkope zonvakanties. Dit laatste leidt tot een steeds grotere afhankelijkheid van goed weer. Maar de grootste pijn zit in de structurele groei van het aanbod van bungalows. En hoewel de vraag naar kamperen al jaren daalt, neemt het aantal kampeerplaatsen maar mondjesmaat af. Campings worden getransformeerd naar nieuwe bungalowparken of naar tussenvormen (kampeerplaatsen met luxe glampingtenten of verhuureenheden). Bestaande parken breiden verder uit met luxe, nieuwe vormen van logies en enkele grote ketens investeren nog in nieuwe bungalowparken. Diverse regio’s hebben een sterk verzadigde markt. Dit leidt tot stevige prijsconcurrentie, dalende marges en – ondanks de groeiende vraag – tot een neutraal sentiment in de sector.

Ketenvorming versus unieke concepten
De prognose voor de sector is op langere termijn neutraal ondanks de groeiende vraag. Het internationaal toerisme groeit jaar-op-jaar en Nederland zal hier, met Amsterdam als toeristische hotspot, de vruchten van plukken. Toeristen vanuit de hele wereld willen Amsterdam hebben beleefd en de rest van Nederland kan hier van profiteren. Ook de kust blijft ongekend populair bij consumenten uit de ons omringende landen. Maar in een sterk verzadigde markt wordt het een steeds grotere uitdaging om op te vallen en gasten te verleiden tot een bezoek. De juiste online profilering is daarbij van levensbelang. Grote ketens ontwikkelen zich tot online boekingsplatforms en trekken een groot deel van de markt naar zich toe. Individuele parken kunnen zich hiervan onderscheiden met een uniek product (door ligging, voorzieningen of concept) en een hoge kwaliteit (door service, innovatie en personeel). Daardoor ligt er de uitdaging om continu te investeren. De lifecycle van een product wordt steeds korter nu consumenten sneller op een product zijn uitgekeken, terwijl de terugverdientijd door dalende marges oploopt. De pijn in de sector zit vooral in de verouderde bungalowparken en traditioneel ingerichte kampeerterreinen buiten de Randstad en de kustgebieden, die het geld niet hebben om te investeren. De verwachting is dat door toenemende ketenvorming, zowel op landelijk als regionaal niveau, deze parken geleidelijk overgenomen zullen worden. Ook zal een deel verdwijnen en een andere bestemming krijgen.

Aanbod
Het aantal campings staat medio 2016 op ruim 2.900. Een jaar eerder waren er dat nog ruim 100 meer. In totaal wordt het aantal standplaatsen geschat op circa 400.000, waarvan 40% toeristisch en 60% vast (jaar- en seizoenplaatsen). Het totaal aantal slaapplaatsen wordt geschat op circa 760.000. De gemiddelde capaciteit per camping bedraagt circa 260 personen. Nederland telt medio 2016 circa 1.500 huisjesterreinen met in totaal bijna 300.000 slaapplaatsen. Tussen 2012 en 2015 is volgens CBS het aantal ‘huisjesterreinen’ stevig gegroeid met 28%. Het totale aantal slaapplaatsen op huisjesterreinen nam in drie jaar tijd nam eveneens fors toe: +12,5%. Medio 2016 is het aantal huisjes echter weer gedaald, evenals het aantal slaapplaatsen. Gemiddeld is het aantal slaapplaatsen per bungalowpark afgenomen. Ook kan gesteld worden dat een deel van de verdwenen kampeerplekken omgezet is naar bungalows/huisjes. Het gemiddeld aantal toeristische slaapplaatsen per park kwam medio 2016 uit op bijna 200. Een belangrijke kanttekening bij deze cijfers: het CBS rekent slaapplaatsen in vast verhuurde huisjes of bungalows niet mee. Het aantal groepsaccommodaties staat medio 2016 op circa 950. Het totaal aantal slaapplaatsen in groepsaccommodaties ligt op circa 55.000.

Trends
Meer beleving, thematisering en luxere concepten. De consument wil alleen een meerprijs betalen voor een uniek product dat een bijzondere herinnering creëert. De uniciteit kan zitten in de ligging, het concept of bijzondere voorzieningen. In het verlengde hiervan ziet de Rabobank een toenemende integratie van verblijfsrecreatie met dagrecreatie en vice versa. Vakantieparken bieden wellness, dagattracties of grootschalige horeca. Pretparken en dierentuinen openen vormen van logies om de verblijfsduur te verlengen. Meer aandacht voor duurzaamheid. Aandacht is vooral gericht op het terugdringen van energie- en waterverbruik en afval. Schaalvergroting. Steeds grotere parken en verhuurorganisaties, toename van samenwerkingsverbanden. Hebben maar niet houden. Het niet langer in eigen bezit willen hebben van een vakantiewoning of starcaravans heeft grote impact op de verkoop van vakantiewoningen aan particulieren en de exploitatie van campings met louter jaarplaatsen. Veranderende consumentenvraag, onder meer: opkomst multigeneratievakanties: met (groot)ouders en (klein)kinderen gezamenlijk op vakantie. Mensen gaan vaker en korter met vakantie en men boekt steeds vaker last minute. Er is een groeiende behoefte om terug naar de natuur te gaan (back to basics). De opkomst van natuurcampings past in deze trend. Groeiende macht van review- en boekingssites. Nagenoeg iedereen boekt een vakantie pas na het lezen van online reviews. Opkomst ‘flexibele aankomst- en vertrektijden’ waardoor de standaard verblijfsperiodes (weekend, midweek, week) worden losgelaten. Marketing via ‘storytelling’ door juiste inzet social media en met name toenemende invloed van populaire bloggers en vloggers op de keuze van de gast voor een toeristische bestemming of accommodatie.
Bron: Rabobank cijfers & trends