Duurzame menukaart voor forten, kastelen en vestingsteden

De Groene Grachten en Stichting Liniebreed Ondernemen presenteren met trots een gloednieuwe digitale Groene Forten Menukaart, speciaal voor forten en waterlinies. Via de website www.duurzameforten.nl krijgen erfgoed-eigenaren, ondernemers en vrijwilligers toegang tot de specifieke mogelijkheden om energie te besparen op een fort, in een vesting of bijvoorbeeld in een genieloods.

Op Duurzameforten.nl vind je energietoepassingen die goed zijn voor het milieu, voor het comfort op het fort en uiteraard voor de portemonnee van de exploitant. Meer dan 50 duurzame maatregelen en quickwins komen aan bod. Door eenvoudige toepassingen kunnen fortexploitanten al gauw meer dan 20% energie besparen. Sommige tips liggen voor de hand. Denk aan een goede (in)regeling van de cv, het sluiten van luiken en het plaatsen van tochtstrippen. Of de inzet van de energieverbruiksmanager of LED verlichting. M.b.t. warmtebronnen zijn er veel meer opties dan de conventionele CV. Veel forten stoken bijvoorbeeld via een pelletkachel of hebben een warmtepomp of infraroodpanelen. Bij een aantal producten wordt de besparing en/of terugverdientijd berekend. Op de website delen forten die al eerder duurzame toepassingen hebben aangebracht hun kennis. Voorbeeldprojecten en ‘quotes’ illustreren en enthousiasmeren forten die nog aan het begin staan van de herontwikkeling. Om de investeringen mogelijk te maken, geeft de website tevens een overzicht van subsidie- of leenmogelijkheden.

Bierbrouwen en toiletten op regenwater
Een typische maatregel die past bij de forten is de opvang van regenwater voor een grijs watercircuit. Veel forten hebben van oorsprong een of meerdere waterkelders onder het fort, waar het regenwater via druipkokers gefilterd en opgevangen werd. Wanneer waterkelders in ere worden hersteld, kunnen bijvoorbeeld de toiletten doorgespoeld worden met het regenwater. In sommige gevallen is het water van dusdanig goede kwaliteit, dat het ook voor andere doeleinden gebruikt kan worden. Fort 1881 en Fort Everdingen brouwen zelfs bier van het water uit hun waterkelders!

Verwarmen via de fortgracht
De meeste forten zijn omringd door een fortgracht. Het zou natuurlijk prachtig zijn om dit water te gebruiken voor het verwarmen van het fort. En het goede nieuws is, dat kan! Het oppervlaktewater is in feite een grote zonnecollector waarmee veel energie gewonnen kan worden. De warmte wordt in de zomer uit de gracht gewonnen en opgeslagen in een Warmte-Koude-Opslag (WKO) zodat hiermee in de winter warmte kan worden geleverd aan een warmtepomp. Deze warmtepomp verwarmt vervolgens het fort. Met het WKO systeem is het tevens mogelijk om duurzaam te koelen. Bijkomend voordeel is dat het afkoelen en in stroming brengen van het grachtwater een positief effect heeft op de oppervlaktewaterkwaliteit en dat het blauwalg bloei en botulisme kan voorkomen.

Energiestudie 3 forten
In de afgelopen maanden is een energiestudie gedaan voor drie forten in de Stelling van Amsterdam; Fort bij Abcoude (Natuurmonumenten), Fort bij Hoofddorp (gemeente Haarlemmermeer) en de genieloods van Fort aan de Ham (Stadsherstel Amsterdam). De kennis die bij deze forten is opgedaan, wordt ter lering en inspiratie gedeeld met de andere forten en te downloaden op duurzameforten.nl.  

De Groene Grachten en Liniebreed Ondernemen
Duurzameforten.nl is een initiatief van De Groene Grachten en Stichting Liniebreed Ondernemen en is financieel ondersteund door de Provincie Noord-Holland. De Groene Grachten is de initiator van De Groene Menukaart. Dit adviesbureau verduurzaamt in heel Nederland oude gebouwen, van kerk tot woning en van museum tot fort. Stichting Liniebreed Ondernemen stimuleert de duurzame, maatschappelijke en economische benutting van de Waterlinies in Nederland. Met als uiteindelijk doel het behoud van het unieke linie-erfgoed voor volgende generaties.