De beste wensen!

Bij het opmaken van deze column mag het nog: Elkaar een gelukkig nieuwjaar wensen. Bij het lezen van deze column nog steeds welgemeend echter inmiddels aan de late kant. Naast goede gezondheid wensen we elkaar natuurlijk goede zaken.  De laatste zomer hebben we weer gemerkt dat het weer meer invloed heeft op de bedrijfsresultaten in de recreatie dan alle economen in Den Haag kunnen voorspellen. Wij luisteren liever naar wat branchedeskundigen ons te vertellen hebben dan de Blok’s en Rutte’s van deze wereld die de burger aanmoedigen onder toenemende lasten meer te besteden omdat het nu toch echt beter gaat. Een beetje realiteit en oog voor wat er om je heen gebeurd geeft een beeld dat zeker niet positief maar ook niet negatief is. Ook wij zien wat lichtpuntjes, maar zagen zeker in 2013 ook transacties die aangeven dat we met recreatiebedrijfsvastgoed en waardeontwikkeling niet in de lift zitten. De negatieve geluiden zoals onlangs op een ledenbijeenkomst van Recron in samenwerking met Rabobank te horen waren kwamen ons generalistisch over. Natuurlijk staan omzetten in (toeristisch) kamperen onder druk,  het dan is makkelijk voor de adviseurs om langs de lijn tegen de spelers in het veld toe te roepen dat de omzet verbeterd moet worden. Maar daar zijn toch echt de ondernemers voor nodig. Van alle jaarrekeningen die wij onder ogen krijgen zijn een behoorlijk aantal ondernemers in staat om in te spelen op veranderingen en met alternatieven (verhuur) de omzet op peil te houden. Helaas heeft de waarde van recreatiebedrijven wel te lijden onder de negatieve effecten van de bedrijven die als gevolg van een te zware financieringslast nu gedwongen onderhands verkocht worden. Faillissementen komen steeds meer voor, veilingen van recreatiebedrijven daarentegen nagenoeg niet. De effecten van gedwongen verkoop na opzeggen van de financiering zijn vergelijkbaar met executie. Met soms transacties tegen grondwaarde als gevolg.  Over ‘zorgplicht’ van banken en de (on)mogelijkheid voor ondernemers om nog te ontsnappen aan de afdeling bijzonder beheer zou op zich een column kunnen worden geweid. Feit is wel dat u als ondernemer snel moet kunnen aanpassen ondanks eerder gemaakte afspraken met uw financier en een veranderde consumentenbesteding.

Dat regulier bedrijfsmatig onroerend goed minder waard is geworden weten we inmiddels. Kantorenportefeuilles worden verkocht voor 7 keer de huur en dan krijgt u de leegstand er gratis bij. Dat is dan het omhulsel maar in de recreatie is het de totale onderneming welke we verkopen en daarom kunnen we niet generaliseren.  De projectontwikkeling heeft altijd een belangrijke prijsinvloed gehad in het verleden. Inmiddels zijn de werkelijke bedrijfsresultaten bepalend voor de waarde. En juist daar zit nog wel eens een lichtpuntje. Want er zijn nog steeds bedrijven die beter presteren. Mooi zomerweer gewenst!