Vakantieland Spanje is te succesvol, inwoners balen

Het aantal vakantiegangers dat Spanje als bestemming kiest, is in korte tijd zo snel omhooggeschoten dat de bevolking zich begint te verzetten. Bewoners van veel bezochte Spaanse steden en eilanden eisen maatregelen tegen de negatieve gevolgen van de snelle groei. Ze vinden economen van de Spaanse Nationale Bank aan hun zijde.

In het park recht tegenover de Sagrada Familia in Barcelona, probeert Virginia Prat met haar zoontje van vijf het speeltuintje te bereiken. Ze kan er niet in, want voor het toegangshek staat een grote groep toeristen. Die horen Prat niet als ze vraagt of zij en haar kind erlangs mogen. Via oortelefoontjes luisteren ze naar hun gids, die vertelt over de kathedraal. Andere toeristen in het park hebben alleen oog voor hun smartphone, waarmee ze de perfecte selfie proberen te maken.

Prat woont naast de meestbezochte toeristische attractie in de Spaanse stad, met het hoogste aantal buitenlandse bezoekers. ‘Het is razendsnel gegaan de laatste tijd’, vertelt ze. ‘De gemeente doet wel wat hoor. Ze hebben recentelijk de haltes van toeristenbussen verplaatst en ze hebben ook hekken neergezet. Maar je kunt van alles proberen, er zijn gewoon te veel mensen die naar deze plek komen. Het past niet.’

Het overmatige toerisme dat Prat voor haar woning ervaart, speelt op veel meer plekken in Spanje. De gevolgen zijn overal anders. In Barcelona klagen bewoners over drukte en vervuiling, op de Canarische Eilanden en de Balearen kan een groeiend deel van de lokale bevolking geen woning meer vinden. Particuliere verhuurders bieden hun huizen liever aan vakantiegangers aan, die meer betalen. In natuurgebieden zorgt te veel toerisme voor schade aan planten en verstoort het de rust van dieren.

Protest
Inmiddels laten bewoners op veel plekken in Spanje van zich horen. Op de Canarische Eilanden gebeurde dat in de vorm van demonstraties. In Málaga en Santiago de Compostela zijn Airbnb- en andere vakantiewoningen beplakt met ‘Tourists, go home!’-stickers. Ook op andere plekken klinkt protest.

Hier blijkt hoe snel het sentiment kan omslaan. In januari, op de jaarlijkse toerismebeurs in Madrid, waren ondernemers en landelijke en lokale bestuurders opgetogen over het aantal vakantiegangers dat in 2023 naar Spanje kwam. De teller stond eind december op ruim 85 miljoen. Door een onvoorziene eindsprint in de laatste twee maanden van het jaar werd 2023 een recordjaar, met cijfers ruim boven die van 2019.

Wat eind vorig jaar gebeurde, is daarna niet meer gestopt. In het eerste kwartaal van dit jaar was het aantal vakantiegangers dat naar Spanje kwam hoger dan de meest optimistische toekomstvoorspellers hadden voorzien. Ze zaten er bijna twee miljoen bezoekers naast.

Het bureau dat in Spanje alle statistieken bijhoudt, maakte enkele dagen geleden bekend dat in de eerste drie maanden 16,1 miljoen vakantiegangers naar het land kwamen. Dat is 17,7% meer dan in het eerste kwartaal van 2023. In geld uitgedrukt is de stijging nog groter. Vakantiegangers gaven in het eerste kwartaal € 22,9 mrd uit, 27,2% meer dan een jaar geleden. Er lijkt sprake van een voortdurende acceleratie.

Werkgelegenheid
Het goede nieuws zit hem volgens Spanjes minister van toerisme, Jordi Hereu, in de banengroei. Spanje zou trots kunnen zijn op ‘de buitengewone werkgelegenheidscijfers in de toeristische sector’. Het aantal banen in de vakantiebranche nam in het eerste kwartaal met 5% toe. Meer dan 2,7 miljoen Spanjaarden hebben een baan in de toeristische sector. Dat komt neer op een op de acht werkende Spanjaarden.

Hereu spreekt van ‘positieve tijden’, niet alleen vanwege die toename van de werkgelegenheid, maar ook om de inhoud van die banen. Het werk zou beter betaald zijn en meer werknemers zouden een vast contract krijgen.

Bron: FD